Prokrastynacja – 5 sposobów, które rzeczywiście działają
12 lutego 2023 0 przez Wiktor SawoniakaProkrastynacja to powszechny problem, który dotyka ludzi w każdym wieku, płci i pochodzenia (wg. badań uniwesytetu w Melbourne dotyka co piątego dorosłego, a badania Uniwersytetu w Veronie pokazują, że w Azji to nawet 50%).
Definiuje się ją jako akt opóźniania lub odkładania zadań lub działań, często do punktu, w którym opóźnienie negatywnie wpływa na cele osobiste lub zawodowe.
W dzisiejszym pędzącym świecie prokrastynacja jest bardziej powszechna niż kiedykolwiek, a dostęp do rozpraszaczy, takich jak media społecznościowe, gry wideo i inne formy rozrywki, jest niezmiernie łatwy i stanowi ciągłą pokusę.
Ja przyjrzę się przyczynom prokrastynacji, jej skutkom, ale przede wszystkim skutecznym sposobom i praktycznym strategiom jej przezwyciężenia.
Prokrastynacja: przyczyny
Odkładamy (prawie) wszyscy. Różnią się tylko tematy, na które zamykamy oczy i przyczyny prokrastynacji. Dla niektórych to jest strach przed porażką lub brak motywacji, dla innych znudzenie nieciekawym zadaniem albo niepokój o to co się wydarzy potem (np. okładanie odpowiadania na pismo z urzędu skarbowego).
Zapewniam, że istnieje więcej powodów, dla których ludzie prokrastynują.
Wyćwiczeni odkładacze zadań jako przyczyny prokrastynacji wskazują
- brak jasnych celów lub kierunku („mam tak dużo do zrobienia, że nie wiem za co się zabrać”),
- chaos i trudności w ustalaniu priorytetów zadań (słynna „bieżączka” i masa spraw asap, na wczoraj)
- czy nawet trudności z podjęciem decyzji czym się zająć tu i teraz.
W niektórych przypadkach prokrastynacja jest również objawem głębszych problemów psychologicznych lub emocjonalnych. Ale tymi należy się zająć raczej w rozmowie z terapeutą 😉.
Możesz sprawdzić swoje przedyspozycje robiąc test:
Czy dotyczy mnie prokrastynacja?
Czy to w ogóle jest groźne?
Prokrastynacja jest krótkowzroczna – odkładasz uzyskując tymczasowe odroczenie, ale na dłuższą metę może mieć poważne konsekwencje, zarówno osobiste, jak i zawodowe. Może to prowadzić do zwiększonego stresu i niepokoju, zmniejszonej produktywności i poczucia przytłoczenia.
Może również negatywnie wpływać na relacje osobiste, prowadzić do niedotrzymania terminów i obniżenia wydajności pracy oraz mieć długoterminowe konsekwencje, takie jak zwolnienie z pracy i problemy finansowe.
Prokrastynacja: jak z nią walczyć?
Co się rzeczywiście sprawdza, jakie są skuteczne sposoby na zwalczanie prokrastynacji? Istnieje kilka praktycznych strategii przezwyciężania ciągłego odkładania na później i ważne jest, aby znaleźć metody, które będą najlepsze dla Ciebie osobiście.
Ja wskażę tu tylko 5 uniwersalnych, które bez wątpienia pomogą znaleźć odpowiedź na pytanie jak walczyć z prokrastynacją:
Jeśli chcesz zobaczyć stosować te i inne strategie w praktyce weź udział w szkoleniu:
Szkolenie Zarządzanie sobą w czasie
- Zrób krótki plan – listę rzeczy do zrobienia. Musisz precyzyjnie określić co chcesz zrealizować, ale nie rzucaj się na wszystko co odkładałeś do tej pory. Nie zastanawiaj się nad wszystkimi tematami, ponieważ to jest dokładnie powód dla którego odkładamy: za dużo, za trudne, za nudne, zbyt nowe i t.d.
Zrób plan nie na rok, nie na miesiąc – jedynie na ten konkretny dzień. Niech to nie będzie długa lista, ale zaplanuj, jakie 1, 2 lub góra 3 tematy zrobisz jutro. Zrobisz oprócz tego co masz w kalendarzu, oprócz codziennej rutyny i „bieżączki”, a nawet mimo tego.
Na zasadzie „choć by skały …”, wiecie co jest dalej 😊
Musisz wiedzieć co konkretnie i kiedy będziesz realizować: od razu po przyjściu przed 1 kawą, albo do południa, między 11:00 a 12:00 zajmiesz się tym. Takie określenie warunków, czyli z ang. action trigger pozwala na skuteczne wzmocnienie wewnętrznego zobowiązania.
- Wyeliminuj rozpraszacze, usuń wszystkie pokusy, za które może się czepiać twój wyjątkowo sprawny w odkładaniu mózg. Mówię o zorganizowaniu otoczenia w taki sposób by wspierało nas w uwolnieniu się od potencjalnych pokus.
Warto pamiętać zarówno o rozpraszaczach namacalnych typu hałasy, ale jeszcze ważniejsze jest zadbanie o wyłączenie powiadomień w outlooku lub w telefonie (tryb „skupienie” w waszym smartfonie świetnie się sprawdzi).
Pamiętaj, że również osoby w Twoim otoczeniu nie zawsze muszą dbać o Twoje skupienie i zamknięcie się na jakiś czas w pomieszczeniu, gdzie będziesz sam/a jest całkiem dobrym rozwiązaniem by uniknąć przysłowiowego klepnięcia w ramie z hasłem „Mam tylko jedno pytanko…”
Oprócz tego zadbaj o rozpraszacze wewnętrzne: ogranicz dostęp do mediów społecznościowych, wyjdź z pokoju, w którym stoi telewizor bądź konsola, zrób sobie kawę zawczasu by nie wykorzystać tego jako usprawiedliwienia, że musisz przerwać, albo idź pracować do przestrzeni koworkingowej, gdzie tych pokus nie będziesz mieć pod ręką.
- Użyj narzędzi do śledzenia czasu. Nie musisz ze wszystkich sił bić się ze swoją silną wolą samotnie, czasem warto zaangażować zewnętrzne narzędzia, trochę przenieść na nie odpowiedzialność za monitorowanie naszej wydajności, naszego skupienia czy oddalaniu pokusy wejścia na Youtube’a czy Insta.
Użyj aplikacji takich jak RescueTime, Toggl pomogą Ci monitorować , trzymać w ryzach swoją prokrastynację – pokazują ile czasu przed komputerem spędzasz produktywnie, a ile czasu możesz odzyskać ograniczając wejście na FB do godzin wieczornych.
Takie aplikacje jak Pomoductivity czy moja ulubiona Forest: Stay focused pomagają kontrolować czas skupienia, wspierają dyscyplinę pozostawania w trybie „praca”.
- Planuj bloki czasowe. Chodzi dokładnie o to by nie przytłaczać samej/go siebie myślami, że o to będę w nieskończoność pracować nad nieskończenie nieciekawym (z tego czy innego powodu) zadaniem. Te bloki nie muszą i raczej nie powinny być długie, optymalny czas z poziomu produktywności i wykorzystania maksymalnego skupienia to 50-55 minut. Jeśli to jest za długie i wiesz, że możesz polec sromotnie w walce z prokrastynacją.
Czasem świadomość, że to tylko 15 lub 25 min pracy nad niechcianym tematem, a później jesteś uprawniona/y do krótkiej przerwy jest niezwykle wyzwalająca.
I możesz później z zaskoczeniem powtórzyć po Ani, jednej z managerek, z którymi pracowałem nad prokrastynacją: „Ta sytuacja byłaby żenująca, gdyby nie była tak przyjemna – odkładałam temat o 2 tygodnie, a zrobiłam w 20 minut.”
- Wyznaczaj osiągalne cele. Nie da się następnego dnia po operacji kręgosłupa zacząć biegać, a le by móc biegać możesz codzienne przechodzić korytarzem kilka kroków. Zadanie w formacie „kilka kroków do południa” jest łatwe, osiągalne i nie przytłacza nas swoją niejasnością, złożonością czy niewykonalnością.
Dlatego też nie staraj się realizować „gruby’ odkładany temat jako całości, wszystkiego i od razu. Zacznij od małych, łatwych do wykonania kawałków zadania i stopniowo je realizuj jeden po drugim, nawet niekoniecznie po kolei – kręcenie filmu czasem zaczyna się od nagrania jednej finalnej sceny.
Metodologia Kaizen (w dużym uproszczeniu, umówmy się) mówi, jeśli masz zbyt wielką rzecz do osiągnięcia, podziel ją na 5 mniejszych kawałków, jeśli ten mniejszy kawałek wciąż jest dla ciebie zatrważająco duży – podziel go jeszcze na 5 części.
Pamiętaj, nie da się połknąć słonia w całości, ale można plasterek po plasterku 😉
Prokrastynacja jest powszechnym wyzwaniem w dzisiejszym pędzącym świecie, ale jest to również problem, który można przezwyciężyć dzięki odpowiednim strategiom i sposobowi myślenia. Wyznaczając jasne cele, eliminując czynniki rozpraszające, korzystając z wspomagających aplikacji, robiąc przerwy i wyznaczając osiągalne cele, każdy może przezwyciężyć prokrastynację i osiągnąć swój pełny potencjał.
Pracownicy Marnują czas?
Zamów szkolenie dla Zespołu
Jeśli jesteś zainteresowany szkoleniem dla swojego zespołu by podnieść kompetencje pracowników i zacząć oszczędzać najdroższy zasób pracowniczy, za który płacisz jako pracodawca, zwróć się do nas.
Nasze szkolenia doceniły największe i najlepsze firmy w Polsce, możesz wykorzystać to w swoim biznesie.